13 Temmuz 2024 Cumartesi

TARİHTE BUGÜN (Berlin Antlaşması)

           Berlin Antlaşması, Osmanlı açısından sonun başlangıcı olurken, sonraki yıllarda Balkan savaşlarıyla elindeki son Rumeli topraklarının da kaybının önünü açacaktır.’

13 Temmuz 1878 / Berlin Antlaşması

-Osmanlı’nın Teslimiyet Belgesi-

II. Abdülhamid dönemi; 93 harbi olarak bilinen 1877-78 Osmanlı-Rus savaşında Osmanlı ordusu Rus ordusundan çok zayıf sayılmaz, hatta -Haliç’te çürütülen donanma dikkate alındığında- Karadeniz’de üstün sayılırdı. Abdülhamid tarafından saraydan yönetilen savaşta, cephede savaşan komutanların destansı direnişleri olsa da 2 yılda 8 sadrazam değişikliği Rusların işine yarayacaktı. Batı cephesi/Balkanlar’da, Doğu cephesi/Kafkaslarda ordunun direniş kahramanlıkları yetersiz kalacak, Ruslar İstanbul ve Erzurum’a kadar ilerleyeceklerdi. İşin ilginç yanı cephede kahramanca çarpışan komutanlar olarak Osman ve Ahmet Muhtar Paşalara verilen Gazilik ünvanı saraydan çıkmayan Abdülhamid’e de verilecekti.

Edirne mütarekesi (31.1.1878) ardından Ruslarla imzalanan Ayastefanos/Yeşilköy antlaşması (3.3.1878) gereğince yüklü bir savaş tazminatı yanında büyük bir toprak kaybı söz konusuydu, Balkanlar ve Doğu Anadolu Rusların egemenliğine bırakılıyordu. Batılı güçler İngiltere/Fransa/Avusturya/Almanya/İtalya, “Hasta Adam” olarak niteledikleri Osmanlının mirasını Rusların tek başına paylaşmalarına sıcak bakmayıp, Berlin’de bir kongre düzenlerler (13.6.1878). Rusların da sıcak baktığı/katıldığı ve tazminat kazandığı Kongre sonucunda 13 Temmuz 1878’de imzalanan Berlin Antlaşması gereğince Osmanlı topraklarının 2/5’ini (287.510 km2), nüfusunun 1/5’ini (5.5 milyon) kaybederken, 1699 Karlofça Antlaşmasından sonra en çok toprak kaybedilen bir antlaşma olacaktı. Balkanlar/Bulgaristan’dan 1 milyondan fazla insan İstanbul’a göçerken, Türkler Balkanlarda azınlık konumuna düşecekti. Kafkaslar/Gürcistan’dan da (Dedelerimizin de içinde bulunduğu muhacirler olarak) 1 milyon insan Anadolu’ya göçer.

Osmanlının kayıpları, teslimiyet belgesi niteliğindeki Berlin Antlaşması ile sınırlı kalmayacak yakın/uzak sonuçları da beraberinde getirecek, imparatorluğun ekonomik/mali çöküşünü de hızlandıracaktır.

(13 Temmuz 2024)

Remzi KOÇÖZ





Hiç yorum yok:

Bu sitede yayınlanan her türlü ses, görüntü, yazı içeren bilgi ve belge, her tür fikri mülkiyet hakkı , tarafıma aittir.
Kaynak götermeden kullanılamaz