10 Temmuz 2011 Pazar

Tarihsel Süreç İçersinde Kıbrıs -Üzerine Oynanan Oyunlar- (*)

‘1968-70’li yıllar büyük şehirlerde, üniversitelerde olaylı yıllar… Bizim kuşak neyin ne olduğunu kavrayacak yaştan uzak, okuma-yazmayı yeni sökmüş, çocuk yaşlarımızda ilkokul da öğrenciyiz. Okulumuzun bitişiğindeki ortaokul-lise duvarında beyaz boya ile yazılmış “Kıbrıs Türk’tür Türk Kalacaktır” sloganını o günlerde pek anlamlandıramıyoruz. Birkaç yıl sonra Kıbrıs Barış Harekatı tüm Türkiye’yi tek yumruk haline getiriyor, Kıbrıs’ın önemi ortaya çıkıyor. Ancak yıllar sonra bugünlerde Kıbrıs’ın bizler için, Türkiye için ne kadar önemli olduğu bir kez daha pekişiyor. O yıllar ki 1963-64 ve 1967-68 Kıbrıs’ta yer yer çatışmaların yer aldığı, Türklerin Rum çetelerce katledildiği yıllar olup Kıbrıs sorunu Türk Halkının gözünde “Ulusal Dava” şeklinde önem kazanmış, Türk gençliğinin yüreğinde ilçenin duvarlarına kadar yansımış, ardından da belleklerimize kazınmış.
Kıbrıs Türkiye için, Anadolu için bir kırılma noktası başlangıcıdır. Kırılma başladı mı tarihin bizi Sevr’e geri götürmesi kaçınılmaz olacaktır.’

Kıbrıs ve Tarihsel Gelişim;
Kıbrıs adı Latince bakır anlamına gelen ‘Cyprus’ sözcüğünden gelmektedir. Roma imparatorluğu döneminde dünyanın bakır ihtiyacını karşılarken, günümüzde bakırdan eser kalmamış, sadece adı kalmıştır. (1)
Akdeniz de Sicilya ve Sardunya’dan sonra 3. büyük ada. Tipik Akdeniz iklimi. Yaz ve İlkbahar iki iklim yaşanıyor. Türkiye’ye 70 km uzaklıkta Suriye’ye 110 km, Yunanistan’a 500 km, Mısıra 370 km, Girit’e 500 km, Rodos’a 400 km, İngiltere’ye ise bin km.nin üzerinde uzaklıkta. 300.000 (Türk), 550.000 (Rum), 25.000 (İngiliz) nüfus yaşıyor. (2)

Kıbrıs, Jeopolitik konumundan dolayı tarih boyunca Anadolu için önemli bir yer olmuş, Anadolu, Mısır, Suriye için Askeri ve Ticari üs olarak kullanılmıştır. Kıbrıs tarihi milattan öncelere kadar gider. Hitit, Mısır, Finike, Asur, Pers, Photomeler, Romalılar, Bizanslılar gibi değişik uygarlıklar sonrası Venediklilerin hakim olduğu adayı 1571 yılında Osmanlılar fethediyor. Adanın gelişmesi için Anadolu’dan Türkler adaya yerleştiriliyor. 300 yıllık bir hakimiyet sonrası 1878 Osmanlı-Rus savaşlarında zayıf düşen Osmanlılar İngilizlerin savaş yardımı sözlerine karşılık icar olarak adayı kiralıyorlar. İngilizler adayı önce Dış İşleri Bakanlığına, 1882 yılında da Sömürgecilik bakanlığına bağlıyor. 1914 yılında da adayı İlhak ediyor. 1923 yılı Lozan’da da bunu tescilliyor. İngilizler Fransızlarla ortak olarak 1869 yılında Süveyş Kanalını açtıktan sonra Akdeniz den Okyanusa Süveyş Kanalı-Kızıldeniz bağlamında Deniz yolu açınca Kıbrıs adasının önemi ortaya çıkıyor. Özellikle İngilizler bu işin devamını getirip önce icarcı olmak üzere girdiği topraklara sömürgeci bir yaklaşımla sahipleniyor.
İngiliz hegemonyasına girmek istemeyen binlerce Türk 1878, 1914, 1917 ve 1923 tarihlerinde Anadolu’ya göç eder. Bugün adadaki Türk nüfusunun Rumlardan az olmasının sebeplerinden biride bu göçlerdir. Günümüzde yaklaşık 400 bin Kıbrıs Türk’ü çoğunluğu Türkiye’de olmak üzere ada dışında dünyanın değişik bölgelerinde yaşıyor.

Megalı İdea; kelime anlamı ile “Büyük ideal, büyük fikir” demektir. Bu fikre ve ilkeye göre 1453 tarihinde Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen İstanbul’un tekrar ele geçirilerek, Yunanistan, Girit, Rodos, Kıbrıs, Anadolu ve Büyük İskender’in fethettiği İskenderiye’ye kadar olan topraklar yeniden alınarak, bir Helen İmparatorluğu olarak kabul edilen büyük Bizans İmparatorluğunun yeniden kurulmasıdır. Megali İdea 1790’lı yıllarda ortaya atılarak harita olarak yayınlandı. Bu idealin yaşatılması ve nesilden nesile aktarılması Rum Ortodoks kilisesinin görevi olacaktır. Bu ideal çerçevesinde 1821 yılında Mora isyanı patlak vermiş ardından 1830 tarihinde Yunanistan bağımsızlık kazanmıştır. Yunanlılar bağımsızlıkları sonrası megali idea haritası içinde yer alan toprakların ele geçirilmesi faaliyetlerine başlamışlardır. Makedon topraklarını kendilerinin sayarak, Türkleri yaşadığı topraklardan-Anadolu’dan atarak, büyük Yunanistan’ı hedefliyorlardı. Osmanlının zafiyeti ve dış desteklerle Girit, Rodos, 12 adalar, Ege adaları ele geçirilerek, Anadolu’ya asker çıkarılmıştır. Atatürk’ün önderliğinde gerçekleştirilen ulusal kurtuluş savaşı sonrası Türk halkı Anadolu’da Yunanlılara tarihi bir ders vererek ideallerini kursaklarına tıkamıştır. Anavatan paralelinde Kıbrıslı Türklerde Rumların bu idealleri karşısında geçit vermemişlerdir. Yunanistan ve kilisenin bu faaliyetleri başta İngiltere olmak üzere, Rusya ve batılı ülkeler tarafından desteklenmiştir. (3)

Tarihte önemli yer tutmuş ulusların, toplumların, dinlerin, ideolojilerin tabi ki büyük idealleri var olmuştur. Siyonizm, Helenizm, Enternasyonalizm, komünizm, faşizm gibi Turancılıkta Türklerin idealidir. Ama günümüz dünyasında bunun toprak parçası olarak düşünülmesi ütopyadan öteye gitmeyecektir.

Enosis; Megali idea çerçevesinde Kıbrıs’ın Yunanistan’a bağlanmasını, ilhak edilmesini ifade etmektedir. Kıbrıs’la ilgili Enosis fikride ayni tarihlerde başlamaktadır. Bu ideal doğrultusunda 1821 tarihinden itibaren engel gördükleri Türk halkına karşı saldırılar başlar. Bunu sonraki saldırılar takip edecek, katliamlar yapılacaktır. (1895, 1912, 1955-1974 dönemi)
1915 yılında İngiltere Yunanistan’ın kendi safında savaşa girme karşılığında Kıbrıs’ı vereceğini önerisine yanaşmayan yunanlılar, savaş sonuna doğru Almanlara savaş ilan ederek savaş sonunda 1918 yılında Kıbrıs’a talip olurlar.
Bu gelişmeler üzerine Kıbrıslı Türkler 1918 tarihinde Meclisi Milli adlı ulusal kongre toplayarak Enosise karşı adanın Osmanlılara devrini isterler. 1919 yılında da Anadolu’da yakılan kurtuluş meşalesi adada İngiliz sömürge yönetimine karşı Türklerin ayaklanma hazırlığı başlasa da, İngilizler bu gelişmeyi bertaraf edecektir.
1921 yılında Kıbrıslı Rumlar Enosis plebisiti gerçekleştirerek İngiliz yönetiminden enosis talep ederler, gerçekleşmez.
Kıbrıs Türkleri 1930 yılında topladıkları Milli Kongre ile adadaki İngiliz sömürge yönetimine bayrak açmışken, karşılarında Enosis yaygaraları ile Rumları ve Yunanlıları bulurlar.
1931 yılında Rumlar Enosis ideali ile İngilizlere karşı isyan bayrağı açınca, İngilizler bu isyanı bastırırlar.
1942 yılında Dr. Fazıl Küçük tarafından çıkarılacak Halkın Sesi’nin yayın yaşamına girmesine kadar sömürge yönetimine karşı etkin bir mücadele verilememiştir.
1950’li yıllarda Yunanlıların Kıbrıs’ta Megali idea faaliyetini yeniden ısıtması üzerine 1950 yılında Kıbrıslı Rumlar yeniden Enosis plebisiti gerçekleştirerek 1954 yılında konu Yunanistan tarafından BM’ye götürür, BM konuyu reddeder. Türkiye ise Enosise karşı devlet yönetimi düzeyinde “Kıbrıs Türk’tür” mitingleri düzenleyerek misilleme yaparlar. Enosise karşı “Taksim” tezi ortaya atılır.
1955 yılında bu kez Rumlar kanlı EOKA (Kıbrıs milisleri Helen ulusal örgütü) örgütünün temellerini atarak, silahlı eylemlere başlarlar. Bu terör örgütüne destek için kurulan diğer terör örgütünün adı içişleri bakanı Akritas’ın adıdır. Önce İngilizlere ardından Türklere karşı saldırılarda bulunuyorlar.
Kıbrıs Türkleri bu saldırılar karşısında 1957 yılında TMT (Türk Mukavemet Teşkilatı) kurarlar. TMT 1958-1960, 1963-1974 dönemlerinde Kıbrıs Türk halkının direnişini örgütleyerek, Rum saldırılarına karşı ayakta kalmasını sağlamıştır. Kıbrıs Türk halkının mukavemeti Akritas planı ile “Türkü imha planı” olarak uygulamaya konulan soykırımın bütünüyle gerçekleşmesini önlemiştir. Akritas planı ikinci bir Girit örneği yaratmak için uygulamaya konuluyor.

Girit Örneği;
Yunanistan’ın bağımsızlığından sonra Girit adasında örgütlenen isyanlar sonunda pek çok Türk adayı terk etti. Kalanların pek çoğu da Rumlar tarafından katledildi. Osmanlı devleti bütün zayıflığına rağmen bu isyanları bastırabilecek güçte idi fakat ne zaman biraz sertçe hareket etse Avrupa, İmparatorluğun gayri Müslüman tebaasının koruyucusu olarak Türklerin karşısına dikiliyor. Müslümanların Hıristiyanları katle teşebbüs ettiği iddiasıyla müdahale ediyordu. Bu nedenle Osmanlı hükümeti Hıristiyan tebaasının isyanlarını bastırmak için güç kullanamıyordu. Giritli Türkler, bu şartlar altında yaşam ve mal güvenliklerini sağlayacak bir otorite göremediklerinden, olanak buldukça ya büyük kentlere sığınıyorlar ya da adayı terk edip Anadolu ya göç ediyorlardı. 1760’ da 200 bine karşı 60 bin olan Türk–Rum nüfus oranı 20. yüzyılın ilk çeyreği bittiğinde ise adada hiç Türk kalmamıştır. (4)

Fransız yazarı Deleporte, daha 1913 de şu tespiti yapmıştır:
”Girit’te herkes gibi hayat ve hürriyet hakları olan Türklerin katledilmesi ile çok yanlış bir yola sapılmıştır. Bu barbarlıkları samimi bir Helen dostu olarak telin ediyoruz. Yunanlıya karşı duyduğumuz aşk bizi cinayetleri affetmek için yalan söylemeye kadar götüremez ve bazıları Kıbrıs’ta da bu cinayetleri hazırlamaktadırlar.”
1959 yılında başlatılan Zürich-Londra konferansları (Anlaşmaları) sonrası, 1960 yılında 2 toplumlu Kıbrıs Cumhuriyeti kuruluyor. Türkler %30, Rumlar %70’i oluşturuyor. Cumhurbaşkanı Rum (Makarios), Yardımcısı Türk (Dr. Fazıl Küçük) adadaki Türkler Anayasal güvenceye kavuşuyor. Bu anayasa gereği İngiliz-Yunan-Türk Devletlerinin Garantörlüğü kabul ediliyor. Bu garantörlük antlaşması sonucu adadaki Türkler güvenceye kavuşmuş oluyor.
1961 yılında Rum lideri Makarios Kıbrıs Türklerinin yönetime katılmalarını kabullenmeyerek anayasayı tek taraflı olarak fesih ettiğini açıklıyor. Ardından 1963 yılında Rumların Enosis planları adım adım uygulanmaya konuluyor. Albay Grivas adadaki Eoka çetelerinin Enosis yolundaki ideallerini şu şekilde açıklıyor: ”Türkler azınlık olacak, 1 Türk kalmayıncaya kadar yok edilecek. Kıbrıs sorunu çözülmüş olacak” diyor.
1963 olaylarında başbakan İsmet İnönü Denktaş’a: “Denktaş, Denktaş Kıbrıs benim sorunumdur. Kıbrıs Türkiye’nin sorunudur. Fazla söze gerek yok. Her türlü yardım yapılacaktır.” Söylemesinin ardından Türk uçakları kanlı Eoka çetelerini bombalayarak gereken dersi vermiştir.
1964 tarihinde adada BM barış gücü göreve başlamasına rağmen Rum saldırılarını durduramamıştır. Ayni yıl Yunanistan adaya 20 bin kişilik bir asker çıkaracaktır. Ardından da sistemli bir şekilde baskı, yıldırma, öldürme sonucu Türk köyleri boşaltılarak Akritas planı adım adım uygulamaya konacaktır.
1963 yılında başlayan Rum saldırıları sonrası ortaya çıkan fiili bölünme 1965 yılında adada resmi olarak da gerçekleşmiş olacaktır. 1961 yılında Kıbrıs anayasasının tek taraflı olarak Rumlarca feshedilmesinin ardından dünyanın kendi çıkarları gereği Kıbrıs sorununu görmezlikten gelmesi, Kıbrıs’ın bölünerek sorunun kangren haline gelmesine sebep olmuştur.
1967 olaylarında 12.000 Yunan Askeri adaya gönderilirken Türkiye’nin tepkisi sonucu geri çekiliyor. Albay Grivas ise adayı terk etmek ve bir daha adaya dönmemek zorunda bırakılmıştır.
Eoka örgütünün devamı olan Eoka-B örgütünün 1972 yılındaki başarısız darbe girişimi sonrası, bu kez 15 Temmuz 1974’de Askeri darbe yaparak Makarios’u görevden uzaklaştırıyorlar. Albay Nikos Sampson tarafından Enosis ilan edilerek Elen cumhuriyetine geçiş tamamlanıyordu.
Türkiye adadaki darbe sonrası Kıbrıslı Türkler açısından barış, güvenlik ve toprak konusunda endişe içersinde garantörlük hakkını kullanarak İngiltere’ye birlikte adadaki bu darbeye karşı müdahale yapalım önerisini götürür. İngiltere buna yanaşmayınca tek başına garantörlük hakkını kullanmak suretiyle 20 Temmuz günü adaya çıkarma yapar. Türk Barış Harekatı olmasaydı Ada Türklerinin bir teki dahi kalmayacak şekilde ilhak planları uygulamaya koyulsa da katliamlar durduruluyor. Rumlar güneye püskürtülüyor. Sonuç olarak Türklerin yaşamları Türk Ordusunun adaya çıkması ile güvenceye alınıyor. Enosis sekteye uğruyor. (5)
(Kuzeydeki 120 bin Rum güneye, güneydeki 65 bin Türk’te kuzeye göç ederek adadaki toplumlar homojen hale gelir. 1974 yılından bu güne kadar adada barışı bozan ve aynı zamanda orada yaşayanların güvenliğini tehlikeye sokan bir ciddi olay olmadan ve iki tarafta güvenlik içinde yaşamaya devam ederler.)

Kıbrıs Şehitleri; (6)
Kıbrıs binlerce şehit sonucu Türklerin hakimiyetine girmiştir. Sonrasında I. Dünya Savaşı esnasında çeşitli cephelerde esir düşen Türk askerleri İngilizler tarafından adaya getirilmiş, tutsak oldukları kötü koşulların sonucu şehit düşmüşler. Sonuncusu ise Rum-Yunan mezalimi sonucu hayatlarını kaybeden şehitlerimiz. Bugün Kuzey Kıbrıs’ta (Muratağa, Sandallar, Atlılar, Ayvasıl, Tekke Bahçesi, Erenköy, Karaoğlanoğlu) ve Güney Kıbrıs’ta (Limasol, Larnaka, Gazi Baf, Geçitkale, Poli, Bozalan) şehitlerimiz ve şehitliklerimiz Rum-Yunanlıların neler yaptıklarının, neler yapabileceklerinin göstergesidir. Kıbrıs’ta Türkler, Türk olmalarının bedelini çok ama çok ağır ödemişlerdir. 16 günlük bebelerden, 90’lık ihtiyarlara kadar katledilen insanların toplu mezarları dünyanın gözü önünde açılmıştır. Bu yüzden kanla yazılan Kıbrıs’ta ki Türklük davası hiç kimsenin kolay kolay söküp atamayacağı kutsal bir davadır, ulusal bir davadır.

Türk Barış Harekatı İle İlgili Olarak Dünya Basınına Yansıyanlar; (7)
Dünya basını, barış harekatını olumlu olarak değerlendirerek geniş yer verirler. Ardından Kıbrıs Türklerine yapılan katliamları da dünyanın gözü önüne objektif bir şekilde sereceklerdir. Dünya basınına yansıyanlar sayfalar tutacaktır. Ancak bazıları o günleri daha objektif yakalayacaktır.
“Türkiye Kıbrıs’a müdahale etmeseydi, Yunanistan bugün Askeri cunta ile yönetilecekti.” The Observer
“ 1974 yılında tür askeri müdahalesi olmasaydı, adada Türk kalmayacaktı.”
“Atina’daki despotlar ve despotların Kıbrıs’ta kana susamış kulları Kıbrıs Türklerini katletmişlerdir”
“Atina Kıbrıs’taki kanlı olaylardan sorumludur.”
“Yunanistan dünya ile alay ediyor.” New York Times Gazetesi (21.07.1974)
“İnsanlık aklı, yunanlıların kıbrısta yaptığı bu cellatlığı asla kabul edemez. Türk evlerine giren Yunan-Rum milli muhafızları, kadın ve çocuklar üzerine mermi yağdırıyor, büyükleri boğazlıyor ve yakaladıkları Türk kadınlarının ırzına geçiyordu.” Almanya’nın Sesi Radyosu (30.07.1974)
“Lefkoşe’de bir çöplükte 88 Kıbrıslı Türkün cesedi bulundu. Bu Türklerin tümü Rum ve yunanlılarca kurşunla delik-deşik edilerek öldürülmüş ve öldürülmeden önce tellere bağlanmış, cesetlerden kiminin başı gövdeden koparılmış.” ABD CBS TV Muhabiri, Görgü tanığı (29.07.1974)

Barış Harekatı Sonrası Gelişmeler; (8)
Türkiye, barış harekatı ile 1963-1974 arası 11 yıldır huzur ve güvenden uzak Kıbrıs’a barış, huzur, güven, özgürlük ve de demokrasi getirmiştir. Dolayısı ile sadece Türkler açısından değil adadaki Rumlar açısından da huzur ve güven sağlanmıştır. Yunanistan’da da bu harekat sonrası askeri yönetim son bularak, demokrasiye geçiş yapılmıştır.
20 Temmuz 1974 tarihli Cenevre anlaşması ve 1 Kasım 1974 tarihli BM genel kurulu karaları sonucu “adada iki toplumun varlığının ve eşitliğinin kabul edilmesi”, aynı günlerde tüm dünyanın Kıbrıs için federasyonu seslendirmeleri Kıbrıs Türk Federe Devletinin 13 Şubat 1975’ te kurulma sürecini getirmiştir. 1975 yılında Viyana’da 6 tur görüşme sonuçsuz kalır, anlaşma sağlanamaz. Görüşmeler 12 şubat 1977 de tekrar başlar. 4 maddelik ilke anlaşması imzalanır. 1977 yılında BM. Genel Sekreteri Waldheim-Makarios’u ikna ederek yeniden 2 toplumlu Kıbrıs’ı hayata geçirmeye çalışırken Makarios Yunanistan’a çağırılarak gece ‘kalp krizi’ sonucu ölüyor. BM. Genel Sekreteri de Yahudi düşmanı Nazi yanlısı olarak yıpratılmaya çalışılıyor. Bu süreç askıya alınıyor. 1978 yılında AB Kıbrıs’taki varlığı ile Yunanistan’ı kınar.
Makarios’un ölümünden sonra yapılan görüşme sonucu 1979 yılında da 10 maddelik bir çerçeve anlaşma imzalanır. Bu toplumlararası görüşmeler Mayıs 1983 yılına kadar aralıklı devam edecektir. Mayıs 1983 yılında Rumların tek yanlı olarak BM genel kurulundan Türklerin gıyabında haksız karar çıkartması sonrası 15 Kasım 1983 tarihinde Kıbrıs Türkleri ‘Self Determinasyon Hakkını’ kullanarak kendi bağımsız devletini, KKTC’yi ilan etmişlerdir. Self determinasyon hakkı, “halkların kendi geleceklerini özgürce belirleme hakkı’ olarak BM ve AGİK sözleşmelerinde yer almaktadır. Her ne kadar Türkiye dışında tanınmasada fiilen KKTC Kuzey Kıbrıs’ta egemen ve bağımsız bir devlettir.
Kıbrıs Türkleri 1960 yılında oluşan iki toplumlu Kıbrıs Cumhuriyetinden Rumların tek taraflı dışlamaları sonrası 1963 yılından itibaren kendi kendini yönetmiştir. 1963-1967 arasında “Genel Komite’, 1967-1974 arası “Geçici Türk Yönetimi’, 1974-1975 ‘Otonom Kıbrıs Yönetimi’, 1975-1983 arası KTFD ve 1983 sonrası da KKTC olarak şekillenmiştir.
1988-1990 tarihleri arası yeni bir görüşme sağlansa da bir sonuç alınamaz. 1990 yılında Kıbrıs Rum kesimi Kıbrıs adına AB’ye üyelik için başvurur. KKTC ve Türkiye’nin 1960 anlaşmaları ışığında itirazlarına rağmen AB Rumların başvurusunu incelemeye alır.
1992 yılında BM “Gali Fikirler Dizisi” adıyla ortaya atılan planı Türkler müzakere edilebilir bulsa da, Rumlar tümüyle reddeder.
Rum ve yunan lobisi uzlaşmaz tutumunu sürdürerek yeni maceralara hazırlanıp 1993 yılında “ortak savunma doktrini” hazırlarlar. Bunun üzerine BM 1994 yılında güven artırıcı önlemler paketi hazırlar. 1995 yılında AB Kıbrıs’la ilgili üyelik sürecini başlatır. Bunun üzerine 1997 yılında KKTC’nin Türkiye ile bütünleşme süreciyle sonuçlanabilecek Türkiye ve KKTC cumhurbaşkanları ortak deklarasyon yayınlarlar. Bu bir yerde uluslar arası politik manevra olarak da adlandırılabilinir.
1997 yılında iki kez görüşme sağlansa da sonuç yok. Aralık 1997 tarihinde AB Lüksembourg zirvesinde Rumlarla tek yanlı müzakerelere başlanacağı açıklanır. Bu ayni zamanda bir yerde bugüne kadar yürütülen toplumlararası görüşmelere de noktayı koymuştur.
1998 yılında Türk tarafı, barışçı girişimlerini sürdürerek “Fiili garanti, iki kesimli, iki toplumlu konfederasyon” önerir. Türkiye’nin garantörlüğü özellikle vurgulanır. Rumlar isi 30 seneden bu yana oluşmuş fiili yapıyı ve bu yapının nasıl oluştuğunu görmezden gelerek, “Üniter devlet, Türkiye’den gelen göçmenlerin geri gönderilmesi, evleri kuzeyde olan Rumların evlerine dönmesi, TSK’nin adadan çekilmesi” esasları üzerinde kilitlenirler.

Barış Görüşmeleri ve Annan Planı;
1998 yılında BM yeni genel sekreteri Annan iki toplum arasında yeni görüşmelere ön ayak olur. 1999-2000 tarihlerinde görüşmeler sürdürülür. Kıbrıs Rum Lideri Vasiliu ile BM Kıbrıs Temsilcisi De soto bu planı ortaya koyanlar. Bu ikili aynı zamanda ticari ortak olarak Uluslar arası faaliyet göstermektedirler 2001 yılındaki New-York görüşmelerine KKTC politik açıdan bir değişiklik olmadığını ve sonuç alınamayacağını gerekçe göstererek katılmaz. İşte daha sonraları masadan kaçan taraf olarak Rumlar bunu her platformda seslendirecekler, hatta Türkiye’de ve KKTC de taraftar bulacaklardır. 2001 yılının sonlarına doğru Türk tarafı atağa geçerek doğrudan görüşme teklifi üzerine 2001-2002 yıllarında doğrudan görüşmeler sürdürülür.
2003 yılı içersinde Kıbrıs’ta serbest geçiş olayını başlatan KKTC Rumların oyununu bozup, dünyayı şaşırtıyor. Bugüne dek uyuşmaz olarak gösterilen Türk Kesimi bir ilki başlatarak Rumlara gol atıyor. Bir hafta içersinde karşılıklı olarak insanlar birbirlerinin topraklarına geçiyorlar. Binlerce insan sevinç içersinde 30 sene öncenin özlemini yaşıyorlar. Binlerce insan Kuzeyden-Güneye, Güneyden-Kuzeye geçiyor. Daha çok Rumlar bu işe seviniyorlar. Bu şunu gösteriyor. Ulusların iradelerine dışarıdan karışılmaz, karıştırılmazsa onlar ayni topraklarda bir arada barış içersinde yaşayacaklardır. Ancak geçmişte yapılan, yaptırılan katliamlar bir arada yaşamanın uzun sürmeyeceğinin canlı göstergesi olarak karşımızda durmaktadır.
Sonrasında BM devreye girerek Annan planını görüşmeye açar. Bu plan her görüşme sonrası değişime uğrar. Taraflar planda anlaşamayınca boşluklar BM tarafından doldurularak 5. kez değişime uğrayan Annan planı 28 Nisan 2004 tarihinde Kıbrıs’ta referanduma sunulacaktır. Referandum sonucunda Türklerin evet, Rumların hayır demesi bir şeyi değiştirmeyecek Rumlar Kıbrıs olarak 1 Mayıs 2004 tarihinde AB’ye girer.
1974 yılında yaşanan Kıbrıs’taki Rumların katliamları sonucu açılan toplu mezarlar TV kanallarından tüm dünyanın gözleri önüne serilmiş. Hem BM gözetiminde buna rağmen adada bizler işgalci konumuna sokularak, adanın temsilcisi Rumlar kabul edilmiş. Yine dünyaya kendimizi haklılığımızı anlatamamışız. Ve sonuçta da Yunanistan’dan sonra Kıbrıs Rum kesimi de AB’ye tam üye olurken, biz beklemeye daha da devam edeceğiz. Rum lobisi, AB ve Batı dayanışması karşımızda duruyor.
Atatürk’ün Türk silahlı kuvvetlerinin 1930’lu yıllarda Antalya bölgesinde yaptığı muhtemel bir düşman kuvvetinin bölgeyi işgal ettiği varsayımına dayanan bir tatbikatında komutan ve subaylara söylediği sözler son derece anlamlıdır:
“Efendiler, Kıbrıs düşman elinde bulunduğu sürece bu bölgenin ikmal yolları tıkanmıştır. Kıbrıs’a dikkat ediniz. Bu ada bizim için çok önemlidir.”
Türkiye Cumhuriyeti’de önderinin sözlerini hiçbir zaman göz ardı etmeyerek, Kıbrıs’ı ulusal bir dava olarak savuna gelmiştir. Kıbrıs davası belki çoğu yeni nesil insanımıza anlamsız gelebilir. Buda tarih bilincini sürekli canlı tutmanın ulusların gelecekleri için ne kadar önemli olduğunun kaçınılmaz bir göstergesidir.

Remzi KOÇÖZ

Dip Not/Kaynakça:
(*) Kıbrıs Barış Harekatının 30. yıldönümüne ithafen bu yazı kaleme alınmıştır.
(1) Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi, Cilt-13, Milliyet yayınları, s.6678/6684
(2) AXİS 2000 Büyük Ansiklopedi, cilt-7, Milliyet/Hachette yayınları, s.230-233
(3) “Kıbrıs’ın Tarihçesi”, Derleyen Talat Ürer, ATO yayınları, Mart-2003
(4) MANİSALI, Erol, “Gündemdeki Kıbrıs”, Ankara Barosu Yayınları, konferanslar dizisi-5, Ankara-2002,
(5) Kıbrıs’ın Tarihçesi, age.
(6) Kıbrıs’ın Tarihçesi, age.
(7) Kıbrıs’ın Tarihçesi, age.
(8) Atatürk Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin “Kıbrıs konulu” Paneli, Erzurum-2002
Bu sitede yayınlanan her türlü ses, görüntü, yazı içeren bilgi ve belge, her tür fikri mülkiyet hakkı , tarafıma aittir.
Kaynak götermeden kullanılamaz